ANKYLOZA - zrost, zesztywnienie.

Choroba może dotyczyć zębów stałych i mlecznych, stawu skroniowo-żuchwowego. W przypadku tego ostatniego dochodzi do trwałych zmian w stawie w postaci włóknistego lub kostnego zrostu spowodowanego czynnikami wrodzonymi i nabytymi, takimi jak: uraz okołoporodowy, urazy mechaniczne i choroby zakaźne wieku dziecięcego .Najczęściej zesztywnienie stawu skroniowo-żuchwowego powstaje u dzieci do 10. roku życia. Po przebytym procesie zapalnym lub urazie dochodzi do ograniczenia ruchów w stawie, a następnie do przykurczu i zesztywnienia, które może być częściowe lub całkowite, włókniste lub kostne oraz jedno- lub obustronne. 

Ankyloza zębów to stan, w którym dochodzi do zrośnięcia się cementu korzeniowego zęba i zębiny z kością (zrost zęba z zębodołem). Jest to wynik stopniowego resorbowania (wciągania w siebie) tkanek korzenia zęba i zastępowania ich tkanką kostną, co medycznie nazywa się resorpcją wymienną (replacement resorption). Powoduje to unieruchomienie zęba, który prawidłowo - dzięki aparatowi więzadłowemu w czasie procesu żucia - ma ograniczoną możliwość ruchu, zazwyczaj nieodczuwaną przez pacjenta. 

Najczęstszą przyczyną są urazowe uszkodzenia zębów (wypadki, uprawianie sportu), które prowadzą do mechanicznego przerwania ciągłości tkanki łącznej otaczającej korzeń zęba. Wówczas komórki tkanki kostnej kontaktują się z osłoniętym cementem korzeniowym i zębiną ulegając wzmożonej aktywności (namnażaniu) przy jednoczesnej resorpcji wymiennej korzenia. Jest to swoista próba naprawy miejsc resorpcji tkanką kostną. Inną przyczyną są zakażenia zębopochodne rozwijające się w okolicy okołowierzchołkowej korzeni zębów spowodowane stanami zapalnymi i martwicą miazgi zębów (co prowadzi do podrażnienia ozębnej i procesów resorpcji korzenia) lub też powikłania leczenia endodontycznego (kanałowego) zębów co także może prowadzić do podrażnienia tkanek okołowierzchołkowych. Inne przyczyny ankylozy w aparacie więzadłowym zęba to: skłonności wrodzone, ucisk ze strony języka, zaburzenia przemiany materii i prawidłowego wzrostu kości, powikłania leczenia ortodontycznego.

Sylwia Drobik, Paulina Mintzberg-Wachowicz