W nabłonku pokrywającym boczne części brodawki
znajdują się liczne kubki smakowe, w liczbie około 250. W otoczeniu brodawek
liściastych są gruczoły produkujące wydzielinę surowiczą a ich części
wydzielnicze znajdują się między pęczkami włókien mięśni języka.
Kubek smakowy jest specjalnym organem odpowiedzialnym
za odczuwanie smaku. Kubki smakowe są zlokalizowane głównie dookoła ścian
brodawek okolonych, w mniejszej liczbie na górnej powierzchni brodawek
grzybowatych, w bocznych ścianach brodawek liściastych, w błonie śluzowej
miękkiego podniebienia i w powierzchni językowej nagłośni. W jamie ustnej
znajduje się około 9000 takich organów.
Mechanizm działania kubków smakowych polega na tym, że
drobne cząstki danej substancji dostają się na mikrokosmki komórek smakowych i
drażniąc je, wywołują wrażenie smaku, które dają zakończenia odpowiednich
nerwów. Kubki smakowe odbierają i przekazują bodźce smakowe tylko substancji
płynnych, natomiast możliwy jest odbiór wrażeń smakowych również pokarmów nie
rozpuszczających się w jamie ustnej, dzięki współdziałaniu zmysłu węchu,
dotyku, czucia, ciepła i zimna i to daje pełnię odczuć smakowych.
Receptory smakowe języka człowieka rozpoznają
następujące cztery rodzaje smaków: słodki, słony, gorzki i kwaśny. Niektórzy
dodają, jeszcze smak „alkaliczny” albo „metaliczny”, jednak nie udowodniono ich
istnienia.
Szczególnym odczuwaniem 4 podstawowych smaków charakteryzują
się następujące okolice języka:
słony – brzegi i koniec języka,
gorzki – nasada języka,
słodki – koniec języka,
kwaśny – brzegi języka.
Sylwia Drobik, Paulina
Mintzberg-Wachowicz