WYPEŁNIENIE = PLOMBA

Plomba może przebywać w jamie ustnej 5-8 lat. Okres ten może ulec skróceniu bądź wydłużeniu, o trwałości wypełnienia decyduje wiele czynników. Po pierwsze sam zabieg założenia wypełnienia kompozytowego, w trakcie, którego dążymy do zminimalizowania skutków skurczu polimeryzacyjnego przez m.in. warstwowe zakładanie wypełnienia i dobór odpowiednich systemów wiążących. Skurcz polimeryzacyjny polega na zmniejszeniu objętości materiału pod wpływem naświetlania. Na wartość współczynnika skurczu mają wpływ materiał i technika jego zakładania, technika naświetlania, intensywność, ale także rodzaj źródła światła użytego do polimeryzacji. Skurcz polimeryzacyjny może prowadzić do powstania szczeliny brzeżnej ze wszystkimi konsekwencjami dla trwałości wypełnienia i stanu zęba, jak: nadwrażliwość, przebarwienia, próchnica wtórna i wypadnięcie wypełnienia. Żeby jej przeciwdziałać stosuje się tzw. systemy wiążące. Zostały one wynalezione, żeby wyeliminować konieczność wykonywania zaczepów retencyjnych w postaci nacięć w zdrowej tkance zęba oraz żeby stworzyć najściślejsze połączenie szkliwa i zębiny z materiałem kompozytowym zapobiegając tworzeniu się szczeliny brzeżnej i mikroprzecieku. Kwasowy charakter systemów wiążących sprawia, że maja one charakter antybakteryjny wobec niektórych bakterii jamy ustnej. Nieszczelność brzeżna uwidacznia się w RTG jako przejaśnienie pomiędzy wypełnieniem, a tkankami zęba, które może być objawem mikroprzecieku jak również ubytku tkanki pod wypełnieniem (do różnicowania w połączeniu z objawami klinicznymi i wywiadem). Na trwałość wypełnienia ma również wpływ odpowiednie opracowanie wypełnienia (usunięcie nawisów i wypolerowanie) oraz dobór materiału, (który ulega naturalnemu ścieraniu), w zależności od rodzaju ubytku i jego i jego lokalizacji w zębie i czy dotyczy zębów przednich czy bocznych.Ze znacznym skróceniem trwałości wypełnienia mamy do czynienia w przypadku występowania parafunkcji. Parafunkcje są to nieświadome, utrwalone czynności zgrzytanie, zaciskanie, często polegają na rozładowaniu stresu doprowadzając do przeciążeń, a co za tym idzie do patologicznego ścierania, rozszczelnienia i wypadania wypełnień. Na obniżenie trwałości utrzymania wypełnień mają wpływ także schorzenia ogólne, niektóre przyjmowane leki, choroby dziąseł, palenie tytoniu i zła higiena powodują wzrost ilości bakterii patogennych to prowadzi do zmiany w szczelinie brzeżnej i powstawanie próchnicy wtórnej.

Sylwia Drobik, Paulina Mintzberg-Wachowicz