Rodzaje aparatów ortodontycznych

                Nie ma określonego wieku na noszenie aparatów ortodontycznych. Każdy wiek jest dobry. Ortodoncja to z pochodzenia greckiego orthos-prosty i odous-ząb. Leczenie koryguje wady zgryzu, stłoczenia, szpary międzyzębowe.

Rozróżniamy dwa typy aparatów: ruchome i stałe.

Aparaty ruchome [zakładane na zęby] zalecane są głównie dzieciom do 12 roku życia, które mają uzębienie mleczne lub mieszane. Zaleca się noszenie takiego aparatu przez ok 12-14 godzin dziennie przez 1,5 do 2 lat. Aparaty te zapobiegają dalszemu rozwojowi wad zgryzu, a niektóre nawet pobudzają kość do wzrostu. Aby leczenie aparatem ruchomym zakończyło się sukcesem potrzeba jest samodyscyplina i systematyczność noszenia aparatu.

 

 Aparaty stałe składa się z przyklejonych na stałe do powierzchni zębów zamków, łuku oraz ligatur, czyli specjalnych gumeczek, które utrzymują łuk z zamku. Dodatkowo na pierwszego trzonowca zakładane są pierścienie, do których wkłada się łuk, żeby zapobiec jego wysuwaniu. 

Wśród aparatów stały rozróżniamy kilka rodzajów. Przez metalowe, estetyczne, po lingwalne i samoligaturujące. 

Najbardziej znanym aparatem jest aparat metalowy. Jest aparatem najtańszym i niestety najbardziej widocznym. Wykonany jest z wytrzymałego materiału i istnieje możliwość wyboru koloru ligatur. Działanie tego aparatu polega na przesuwaniu zębów za pomocą sił wywieranych na łuk.

Kolejnymi aparatami są aparaty estetyczne [porcelanowy, z kryształu górskiego]. Polecane są szczególnie osobom, którym zależy na estetyce i na małej widoczności aparatu. Zamki tych aparatów są półprzezroczyste lub przezroczyste. Są zbudowane z kruchego i podatnego na pęknięcia materiału. Z uwagi na różnice materiałów czas leczenia może się wydłużyć w porównaniu z aparatami metolowymi. Aparaty z tej grupy nie są polecane osobom palącym papierosy.

Następnie jest grupa aparatów samoligaturujących [Damon – zamki metalowe i Damon Clear zamki ceramiczne]. W tych aparatach łuk aparatu luźno przesuwa się w szczelinie zamka. Przy tym aparacie nie ma gumowych ligatur. Zamek posiada specjalny zatrzask, w który otwiera się i zamyka w trakcie wizyt kontrolnych. W tym zatrzasku mocowany jest łuk. Są one niestety droższe od zwykłych aparatów, a zamki umieszczone są nieco wyżej niż przy aparatach klasycznych. Zaletą tych aparatów jest szybszy czas leczenia i mniejsza ilość wizyt kontrolnych. Dodatkowa ze względu na małe siły dolegliwości bólowe są mniejsze. 

Najbardziej estetyczne i najdroższe są aparaty lingwalne, czyli takie, których zamki naklejane są od wewnętrznej strony zęba.  Zaletą tego typu aparatów jest jego całkowita niewidoczność. Leczenie tym aparatem nie ma ograniczeń wiekowych, a czas leczenia jest krótszy niż przy aparatach klasycznych. Podczas noszenia tych aparatów w pierwszej fazie mogą wystąpić trudności w mówieniu, przed inne ułożenie języka na powierzchniach zębów. W tym rodzaju aparatu zamki są ukształtowane indywidualnie po powierzchni zębów pacjenta.

Warto tu również wspomnieć o aparatach w systemie kontroli tarcia Synergy. Zamki w tym systemie mają 6 identycznych skrzydełek, które umożliwiają szybkie przesuwanie zębów bez dyskomfortu dla pacjenta. Możemy to wyróżnić zamki metolowe [Synergy] lub zamki ceramiczne [Synergy Lux].

Najnowszym typem aparatów są aparaty nakładkowe. Nakładki prostują zęby zastępując aparat ruchomy lub stały. Aparat jest prześwitujący i niewidoczny. Wykonany jest indywidualnie dla pacjenta. Nakładki wymienia się, co określony przez ortodontę czas. Przez to, że aparat dość łatwo się zdejmuje, aparat ten skierowany jest do pacjentów, którzy będą ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. Niestety tą metodą nie można wyleczyć każdej wady zgryzu.

Wybór aparatu w dużej mierze zależy od możliwości finansowych pacjenta, stopniu zaawansowania wady ortodontycznej, ale również od propozycji lekarza ortodonty. Warto czasem więcej zainwestować, aby efekt leczenia i jego czas był komfortowy dla obydwu stron. 

Paulina Mintzberg-Wachowicz