XEROSTOMIA CZYLI SUCHOŚĆ W JAMIE USTNEJ

Suchość w jamie ustnej może być spowodowana paleniem tytoniu, stresem czy nadmiarem soli w diecie. Narażeni na nią szczególnie są osoby, których zawód wiąże się z koniecznością długiego mówienia np. wykładowcy, nauczyciele. Najczęściej jednak spowodowana jest przyjmowanymi lekami, chorobami układowymi czy radioterapią. Należy jednak pamiętać, że nie leczona Xerostomia może zwiększać ryzyko wystąpienia próchnicy, grzybicy jamy ustnej lub ropnego zapalenia ślinianek. 

Xerostomia czyli inaczej suchość jamy ustnej spowodowana jest zahamowaniem wydzielania śliny przez ślinianki. Ślina spełnia bardzo wiele ważnych funkcji min: umożliwia trawienie, ułatwia mówienie, chroni jamę ustną przed bakteriami ale też odpowiada za prawidłowe odczucie smaku.

Jakie mogą być przyczyny suchości?

• Do Xerostomii może prowadzić stosowanie jednego lub kilku leków z listy 400 leków. Najczęściej są to leki przeciwhistaminowe, przeciwdepresyjne, przeciwwymiotne, moczopędne czy neuroleptyki. Dodatkowo narkotyki jakie jak marihuana i metamfetamina.

• Suchość w jamie ustnej może pojawić się także podczas przyjmowaniami leków przeciwnowotworowych, jednak zaburzenia te ustępują tuż po zakończeniu leczenia.

• Naświetlanie głowy i szyi  podczas radioterapii nowotworów również sprzyja rozwojowi choroby z tym, że dawki małe mogą powodować zaburzenia czasowe, tak dawka 5200 cGy powoduje ciężkie nieodwracalne zmiany.

• Do chorób ogólnych, które mogą ograniczyć wydzielanie śliną możemy zaliczyć: cukrzyce, grzybice jamy ustnej, Hiv i Aids, reakcja odrzucania po przeszczepach szpiku, zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy, amyloidaza, sarkoidoza czy Zespół Sjögrena.

Czasami suchość w jamie ustnej może też być powodem odwodnienia lub w przypadku kobiet w trakcie przechodzenia menopauzy.

Jakie mogą być objawy suchości?

Najczęściej wielkość objawów może zaobserwować sam pacjent. Wśród niech można wymienić przede wszystkim trudności w spożywaniu pokarmu, utrudnione mówienie i użytkowanie protez protetycznych, ale mogą to też być: strata smaku, pozostałości resztek jedzenia na powierzchni zębów, szminka przywierająca do zębów, bolesność jamy ustnej, popękane usta, ból gardła i grypka lub suchość błon śluzowych jamy ustnej. 

Leczenie.

Leczenie kserostomii nie tylko objawowe ale uwarunkowane w miarę możliwości leczeniem choroby podstawowej. Do takiego leczenia zaliczamy współprace z różnego rodzaju specjalistami.

Leczenie objawowe polega przede wszystkim na pobudzaniu wydzielania śliny i  nawilżaniem błony śluzowej.  

Możemy tu wymienić: żucie gum do żucia; zmiękczenie, nawilżenie błony śluzowej przez płyny, pasty do zębów, spraye; mleko krowie, profilaktyka próchnicy, częste popijanie małych ilości wody, leczenie infekcji grzybiczych jamy ustnej, siemię lniane do płukania.

Podczas wizyt w gabinecie stomatologicznym pacjent ze zdiagnozowaną suchością w jamie ustnej otrzyma również kilka wskazówek jak poprawić pacjentowi komfort życia i w jaki sposób radzić sobie z Xerostomią w życiu codzienny.

Mogą one być na przykład takie:

• Pij duże ilości wody
• Brakującą ślinę możesz uzupełnić stosując preparaty nawilżające np. Xeros Dentaid, Biotene
• Pobudzaj wydzielanie śliny np. żując gumę do żucia
• Chroń zęby przed próchnicą
• Chroń jamę ustną przed pleśniawkami i przykrym zapachem np. poprzez dezynfekcje protez, utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej
• Unikaj czynników, które mogłyby pogłębić suchość np. palenie tytoniu, picie alkoholu, oddychanie przez usta, stres
• Unikaj pokarmów ostrych, twardych. Zalecane są pokarmy takie jak zupy, jogurty, zawierające oliwę, sosy, kremy, owoce z dużą ilością płynów np. arbuz, melon, kiwi, ananasy(zawierają enzymy oczyszczające jamę ustną), lody
• Chroń i nawilżaj usta
• W trakcie spożywania posiłków popijaj kęsy wodą

 Paulina Mintzberg-Wachowicz